الهیات و معارف اسلامی
هدف و ماهیت:
رشته‌های شش گانهی الهیات به منظور تامین چهار هدف اساسی تشکیل شده است:
- تربیت دبیران تعلیمات دینی
- ایجاد زمینه برای تربیت مربیان اسلامی مورد نیاز کشور
- فراهم آوردن امکانات برای کسب معلومات با شیوه دانشگاهی برای افرادی که به این کار علاقه دارند ولی مجال و امکانات لازم برای ادامهی تحصیل در حوزه‌های علمیه را ندارند.
- تربیت محقق در علوم و معارف اسلامی
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه:
در این رشته توانایی در زمینه علوم قرآنی، علوم عربی و انسانی و زبان خارجی لازم است، و نیز قدرت تحلیل و استدلال کافی در مسائل فکری و اعتقادی از ملزومات این رشته است.
دانشجوی الهیات و معارف اسلامی باید در زبان و ادبیات فارسی توانمند باشد تا بتواند تحقیقات و پژوهشهای خود را به زبان سلیس و روان بنویسد.
معرفی اجمالی گرایشهای مقطع کارشناسی
این رشته دارای ۶ گرایش می‌باشد، که عبارتند از:
- علوم قرآن و حدیث
- تاریخ و تمدن ملل اسلامی
- ادیان و عرفان تطبیقی
- فلسفه و حکمت اسلامی
- فقه و مبانی حقوق
- فقه شافعی
قرآن کتاب آسمانی ما مسلمان‌هاست و اصل و ریشه همه مطالب دینی در این کتاب وحی و آسمانی موجود است. از همین‌رو حتی محققان یهودی و مسیحی نیز بر روی قرآن تحقیق کرده و برای این کتاب ارزش قائلند چه برسد به ما مسلمانها که باید اطلاعات بیشتری درباره آن داشته باشیم.
ادیان و عرفان تطبیقی
در رشته الهیات و معارف اسلامی، گرایش ادیان و عرفان تنها گرایشی است که به بررسی و مطالعه ادیان دیگر می‌پردازد و دین اسلام را تنها در حیطه عرفان بررسی می‌کند.
در رشته ادیان و عرفان دانشجویان با تاریخ ظهور و گسترش ادیان زنده (ادیانی که هنوز پیروان بسیاری دارند) آشنا می‌شوند و سه بخش اساسی احکام و آداب، عقاید و اخلاق را در هر دینی مطالعه می‌کنند که البته در این مطالعه شخص پژوهشگر در صدد اثبات حقانیت یا بطلان دین خاصی نیست بلکه در صدد شناسایی و درک مواضع مشترک می‌باشد. گفتنی است که ادیان زنده‌ای که دانشجویان مطالعه می‌کنند، براساس خاستگاه آنها به سه گروه تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
الف ) ادیان خاورمیانه که شامل ادیان سامی یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام میشود که پیامبران آنها نسلشان به حضرت ابراهیم می‌رسد و دین زرتشت که خاستگاه آن ایران است.
ب ) ادیان خاور دور که ادیان کشورهای چین و ژاپن است و شامل: «کنفوسیوس» ، «تائو» ، «شینتو» می‌گردد.
ج ) ادیان شبه قاره هند که عبارتند از : «هندو» ، «بودا ».
فقه و مبانی حقوق اسلامی
رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، وظایف و حقوق انسان را از دیدگاه تشریعات الهی بیان می‌کند، حقوقی که از روی حکمت و بر روی محور مصالح و مقاصد خردمندانه است و در زمینه رابطه میان انسان و خدا ، رابطه انسانها با یکدیگر یا وظایف انسان نسبت به خود و طبیعت می‌باشد.
فقه شافعی
در گرایش فقه شافعی احکام عملی اسلام مانند عبادت، معاملات، مناکحات، جزا، قضا و شهادت و همچنین اصول از دیدگاه مذهب شافعی آموزش داده میشود. فقه شافعی در حقوق اسلامی، مکتب مستقلی است و در عرض مکاتب فقهی دیگر از جمله امامیه، حنفیه، مالکیه، حنبلیه، ظاهریه و سایر مکاتب فقهی قرار دارد. این مکتب فقهی دارای محتوا و نظام استنباطی خاصی است به عبارت دیگر در فقه شافعی بعضی اصول در استنباط احکام پذیرفته شده که در مکاتب دیگر مورد قبول نیست همان طور که اصولی در مکاتب دیگر وجود دارد که فقه شافعی آنها را قبول ندارد.
گفتنی است که گرایش فقه شافعی تنها از بین داوطلبان اهل سنت، دانشجو میپذیرد.
فلسفه و حکمت اسلامی
در تاریخ علم و اندیشه ما برای رسیدن به حقیقت و آگاهی از راز هستی و آفرینش به دو راه اصلی و اساسی بر میخوریم، راه عقل و راه عشق. انسان اندیشمند برای رهایی از سراب اوهام و رسیدن به سرچشمه حق و حقیقت از یکی از این دو راه حرکت کرده است.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
گفتنی است که رشتهی الهیات و معارف اسلامی در هر ۶ گرایش تا مقطع دکتری در دانشگاه های ایران ارائه میشود.
آینده ی شغلی و بازار کار
فارغ‌التحصیلان گرایشهای مختلف الهیات و معارف اسلامی می‌توانند در وزارتخانه‌ها و موسساتی نظیر: آموزش و پرورش ، وزارت ارشاد، وزارت امور خارجه، بنیاد پژوهشهای اسلامی و سایر موسسه‌های پژوهشی به کار اشتغال ورزند. همچنین فارغ‌التحصیلان گرایش فقه و مبانی حقوق در کارهایی نظیر دفاتر اسناد رسمی، دفاتر ازدواج، مشاوره حقوقی در ادارات دولتی و غیردولتی و دانشگاه‌ها می‌توانند مشغول کار شوند.