هدف و ماهیت:

  یکی از بهترین تعریف هایی که از مهندسی برق شده است، این است که محور اصلی فعالیت­های مهندسی برق، تبدیل یک سیگنال به سیگنال دیگر است. البته این سیگنال ممکن است شکل موج ولتاژ یا شکل موج جریان و یا ترکیب دیجیتالی یک بخش از اطلاعات باشد. انرژی اگر بنیادی ترین رکن اقتصاد نباشد، یکی از ارکان اصلی آن به شمار می­آید و در این میان برق به عنوان عالی­ترین نوع انرژی جایگاه ویژهای دارد. تا جایی که در دنیای امروز میزان تولید و مصرف این انرژی در شاخه تولید، شاخص رشد اقتصادی جوامع و در شاخه خانگی و عمومی یکی از معیارهای سنجش رفاه محسوب می­شود.

به همین دلیل در بسیاری از کشورها ، صنعت برق به عنوان صنعت مادر یا مادر صنایع به شمار می­آید . صنعتی که برای توسعه و پیشرفت نیازمند نیروهای جوان ، کارآمد و دارای تحصیلات عالی است و از همین رو در دانشگاه های معتبر جهان رشته مهندسی برق یکی از رشته های مهم ، علمی و کاربردی می­باشد .

دانش آموختگان این رشته می­توانند در زمینه­های طراحی، ساخت، بهره­برداری، نظارت، نگهداری، مدیریت و هدایت عملیات سیستم ها عمل نمایند.

مهندس خلیلی می­گویند: “دانشجوی برق باید ذهنی خلاق و تحلیل­گر داشته باشد.همچنین به کار با وسایل برقی علاقه داشته باشد چون گاهی اوقات با دانشجویانی روبرومی­ شویم که در ریاضی و فیزیک قوی هستند اما در کارهای عملی ضعیف­اند. چنین دانشجویانی برای رشته­ های مهندسی مناسب نیستند و بهتر است رشته­ های ذهنی و انتزاعی مثل ریاضی یا فیزیک را انتخاب کنند.”

توانایی­ های فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد ودکتری:

در رشته برق هر یک از چهار گرایش موارد مشخص و برجسته­ ای وجود دارد که می­توان دردوره دکتری و یا کارشناسی ارشد به طور خاص­ تر روی آن ها کار کرد .

در گرایش مخابرات : پردازش تصویر ، مخابرات نوری ، ارتباطات ماهواره ای ، ارتباطات شبکه ­ای ، انتشار امواج و موضوع آنتن ، روش های کد کردن اطلاعات و …

در گرایش کنترل : اتوماسیون صنعتی ( خودکار کردن ابزار آلات و به صورت کنترلی کردن و یا هوشمند کردن آنها )،کنترل رباتیک ، کنترل اجسام پرنده، طراحی سیستم­هایی با رفتارهای نا­مشخص و…

در گرایش قدرت : بهینه کردن کارماشین های الکتریکی ، نحوه تحریک ماشین های الکتریکی ، بررسی پدیده­ های مختلف درماشین های الکتریکی تولید و بهره برداری انرژی برق و …

در گرایش الکترونیک : طراحی مدارهای الکتریکی برای دستگاههای مختلف صنعتی ، پزشکی و … ،یا کارهای تحقیقاتی میکروپروسسورها و میکروکامپیوترها و یا عناصر نیمه هادی و …

آینده شغلی و بازار کار:

فرصت­ های شغلی یک مهندس کنترل نیز بسیار گسترده است چون در هر جا که یک مجموعه عظیمی از صنعت مهندسی مثل کارخانه سیمان، خودروسازی، ذوب آهن و … وجود داشته باشد، حضور یک مهندسی کنترل ضروری است.

و بالاخره یک مهندس مخابرات یا الکترونیک می­تواند جذب وزارتخانه ­های پست و تلگراف و تلفن، صنایع دفاع و سازمانهای مختلف خصوصی و دولتی شود.

بطور کلی می­توان گفت لازمه بازار کار برای فارغ التحصیلان برق ، برقراری ارتباط بین صنعت و دانشگاه است .

.

گرایش ­ها:

مهندسی برق دارای چهار گرایش است که در زیر به طور اجمالی به بررسی آنها می ­پردازیم و در قسمت معرفی گرایش­ ها به تفصیل در مورد هر کدام صحبت خواهیم کرد.

الکترونیک: الکترونیک علمی است که به بررسی حرکت الکترون در درون گاز، خلاء و یا نیمه رسانا و اثرات و کاربردهای آن می­پردازد. با توجه به این تعریف، مهندس الکترونیک در زمینه ساخت قطعات الکترونیک و کاربرد آن در مدارها، فعالیت می­کند. به عبارت دیگر، زمینه فعالیت مهندسی الکترونیک را می­توان به دو شاخه اصلی ساخت قطعه و کاربرد مداری قطعه و طراحی مدار تقسیم کرد.

مخابرات: مخابرات، گرایشی از مهندسی برق است که در حوزه ارسال و دریافت اطلاعات فعالیت می­کند. مهندسی مخابرات با ارائه نظریه­ ها و مبانی لازم جهت ایجاد ارتباط بین دو یا چند کاربر، انجام عملی فرآیندها را به طور بهینه ممکن می­سازد. پس هدف از مهندسی مخابرات، پرورش متخصصان در چهار زمینه اصلی این گرایش است که شامل فرستنده، مرحله میانی، گیرنده و گسترش شبکه است که گستره هر کدام عبارتند از:

– فرستنده: شامل آنتن، نحوه ارسال و …

– مرحله میانی: شامل خط انتقال و محاسبات مربوط و …

– گیرنده: شامل آنتن، نحوه دریافت، تشخیص و …

– گسترش شبکه: مشتمل بر تعمیم خط ارتباطی ساده، ادوات سویچینگ ، ارتباط بین مجموعه کاربرها و …

-قدرت : مهندسی قدرت را می توان تولید نیروی الکتریکی به روش های گوناگون و انتقال و توزیع این نیرو با بازده و قابلیت اطمینان بالا، تعریف کرد. پس هدف از مهندسی قدرت، پرورش افرادی کارا در بخش های تولید، انتقال و توزیع است که گستره این بخش عبارت است از:

– تولید: طراحی شبکه­ های تولید با کمترین هزینه و بیشترین بازده.

– انتقال: طراحی شبکه ­های انتقال، خطوط انتقال، پخش بار بر روی شبکه، قابلیت اطمینان و پایداری شبکه قدرت، طراحی رله ها و حفاظت شبکه، پخش بار اقتصادی (dispatch economic).

– توزیع: طراحی شبکه­ های توزیع حفاظت و مدیریت آن.

-کنترل : کنترل، در پیشرفت علم نقش ارزنده ای را ایفا می­کند و علاوه بر نقش کلیدی در فضاپیماها و هدایت موشکها و هواپیماها، به صورت بخش اصلی و مهمی از فرآیندهای صنعتی و تولیدی نیز درآمده است. به کمک این علم می توان به عملکرد بهینه سیستمهای پویا، بهبود کیفیت و ارزانتر شدن فرآورده­ها، گسترش میزان تولید، ماشینی کردن بسیاری از عملیات تکراری و خسته کننده دستی و نظایر آن دست یافت. هدف سیستم کنترل عبارت است از کنترل خروجی­ها به روش معین، به کمک ورودیها، از طریق اجزای سیستم کنترل که می­تواند شامل اجزای الکتریکی، مکانیک و شیمیایی به تناسب نوع سیستم کنترل باشد.