هدف و ماهیت:
علم مواد و متالوژی به عنوان یک صنعت مادر نه تنها در حال حاضر نقش مهمی را در پیشبرد تکنولوژی بر دوش دارد، بلکه در آینده نیز یکی از عوامل مهم پیشرفت تمدن بشری است.
حدود ۶۰۰۰ سال پیش زمانی که بشر فلز را شناخت، متالوژی به عنوان یک هنر، پا به عرصه وجود گذاشت.
مهندس خلیلی درباره این رشته می گوید: ” بسیاری از مردم تصور می‌کنند که یک مهندس متالوژی فقط در کنار کوره‌کار می‌کند و به همین دلیل برای موفقیت در این رشته، اصل را بر قدرت بدنی و توان جسمانی بالا می‌گذارند اما این یک تصور اشتباه است چون با وجود آن که یک مهندس متالوژی نباید به فکر پشت‌میزنشینی بوده و باید آمادگی کار در شرایط سخت را داشته باشد، اما بدون شک مهندس این رشته بیش از توان جسمانی خوب نیاز به ذهنی خلاق و کنجکاو دارد و همچنین باید به این رشته علاقه‌مند باشد تا بتواند به پیشبرد علم متالوژی کمک کرده و یا حداقل در بازار کار، مهندسی موفق گردد.”
معرفی گرایش‌های این رشته:
در مجموع مهندسی مواد دارای سه گرایش: متالوژی استخراجی ، متالوژی صنعتی و سرامیک است.
متالوژی استخراجی و متالوژی صنعتی:
دانشمندان ، مواد صنعتی را به سه گروه عمده فلزات، پلاستیک‌ها و سرامیک‌ها تقسیم‌بندی کرده و فلزات را به عنوان بزرگترین گروه مواد صنعتی معرفی می‌کنند. متالوژی استخراجی حدفاصل بین مهندسی معدن و شاخه صنعتی متالوژی است.
متالوژی استخراجی شامل جدا کردن فلزات از سنگ معدن و تصفیه آنها (تولید فلزات) ، شناخت انواع کوره‌ها، سوخت‌ها و فعل و انفعالات شیمیایی می‌شود.
سرامیک:
علم سرامیک نوین محدود به ساخت ظروف گلی و سفالینه‌های سنتی دیگر نمی‌شود، بلکه این علم اکنون به عنوان شاخه بسیار مهمی در علوم مختلف بویژه علوم فنی و مهندسی مطرح است و در تمامی علوم و صنایع از جمله در کامپیوترها، راکتورهای اتمی، صنایع پیچیده الکترونیکی، صنایع ذوب فلزات و … کاربرد پیدا کرده است.
امروزه سرامیک را هنر ساخت ظروف سرامیکی و سفالینه‌ها نمی‌دانیم؛ بلکه آن را به صورت علمی وسیع¬تر از ساخت این‌گونه وسایل تعریف می‌کنیم.
آینده شغلی و بازار کار
متالوژی صنعتی و متالوژی استخراجی:
فارغ‌التحصیلان این رشته در هر دو گرایش می‌توانند مدیریت کارخانه‌های استخراجی و تولید فلزات و سرپرستی بخشهای مختلف این کارخانه‌ها را برعهده داشته و یا به عنوان محقق و پژوهشگر به رفع مشکلات متالوژیکی این بخشها بپردازند.
سرامیک:
در حال حاضر ما کارخانه‌های عمده کاشی‌سازی، چینی‌سازی، تولیدکننده مواد نسوز، تولید کننده سرامیک‌های الکتریکی ، شیشه‌سازی، آجرسازی و سیمان داریم که فارغ‌التحصیلان رشته سرامیک می‌توانند در آنها مشغول به کار گشته و به افزایش کارایی و راندمان کارخانه و همچنین بهبود کیفیت محصول آن کمک نمایند.