مهندسـی نسـاجـی
هدف و ماهیت:
در ابتدا بشر برای تهیه لباس و پوشاک و محافظت از خود در مقابل سرما و گرما صنعت نساجی را به وجود آورد. در کشور ما نیز از سال ۱۳۳۷ رشته مهندسی نساجی در دانشگاه صنعتی امیر کبیر دایر گردید و به مرور زمان در دانشگاه های دیگر نیز ارائه شد. این صنعت شامل بخشهای مختلفی میشود که از آن جمله میتوان به کارخانههای ریسندگی (تولید نخهای مختلف)، بافندگی (تولید انواع پارچه) ، تولید فرش ماشینی و موکت و همچنین کارخانههای تکمیل کننده این کالاها مثل رنگرزی و چاپ و کارخانههای تولید الیاف مصنوعی مثل نایلون و پلیپروپیلن اشاره کرد. یک نکته مهم که همه علاقمندان به رشته نساجی باید به آن توجه داشته باشند، این است که همه فارغالتحصیلان رشته نساجی، مهندس نساجی موفق نمیشوند. چون مهندس موفق کسی است که در دوره دانشجویی علاوه بر درس خواندن و امتحان دادن، با مسائل صنعت نیز آشنا شود. یعنی واحدهای کارآموزی را جدی گرفته و اگر به مناسبتهای مختلف از کارخانهای بازدید میکند، فقط ظاهر کارخانه را نبیند. بلکه به دنبال مشکلات موجود در کارخانه بوده و سعی کند تا به یاری مطالبی که تا کنون فرا گرفته است، راهی برای حل مشکلات موجود بیابد. چنین دانشجویی مطمئنا پس از پایان تحصیلات مهندس موفقی خواهد بود و فرصتهای شغلی خوبی نیز پیدا خواهد کرد.
معرفی گرایشها:
تکنولوژی نساجی:
در گرایش تکنولوژی نساجی، دانشجو با شیوههای تبدیل الیاف به نخ، نخ به منسوجات و روشهای تهیه سایر منسوجات نساجی که مصارف فنی، صنعتی و مخابراتی دارد، آشنا میشود. تکنولوژی نساجی بیشتر به عملیات فیزیکی و مکانیکی میپردازد . یعنی در این بخش ، الیاف به یاری ماشینآلات در کنار یکدیگر قرار گرفته و طی یکسری فرآیندها تبدیل به نخ میگردد و سپس نخها به انواع پارچه تبدیل میشود.
دروس تخصصی این رشته عبارتنداز:
استاتیک و دینامیک ،مقاومت مصالح،ترمودینامیک
،علوم الیاف و فیزیک الیاف ،ریسندگی ۱ و ۲ ،ریسندگی الیاف بلند،ریسندگی نخهای یکسره ،ریسندگی مدرن ،مقدمات بافندگی و بافندگی ۱ و ۲ ،تکنیک بافت پارچه ،تجزیه فنی پارچه ،بافندگی حلقوی ۱ و ۲ ،شیمی نساجی و علوم الیاف
شیمی نساجی:
هدف تربیت متخصص در تهیه الیاف، کاربرد مواد شیمیایی و تکنولوژی مربوط به آنها است.
در گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف دانشجو با طرز تهیه الیاف و نحوه کاربرد مواد شیمیایی در صنایع نساجی آشنا میگردد و در زمینه تولید الیاف، خواص الیاف، مواد رنگزا، خصوصیات مواد رنگزا، مواد تکمیلی و نحوه تکمیل مواد نساجی مطالعه میکند.
آینده شغلی و بازار کار:
صنعت نساجی بعد از نفت، بزرگترین صنعت کشور است. به همین دلیل همیشه نیازمند مهندس متخصص و کارآمدی است که بتواند مسؤولیت بخشهای فنی و مدیریتی آن را بر عهده بگیرد.
در ضمن باید توجه داشت که برخلاف اکثر رشتههای مهندسی ، رشته مهندسی نساجی تنها در تعداد محدودی دانشگاه ارائه میشود و به همین دلیل بازار کار این رشته بخصوص در شهرستانها نسبتا خوب است چرا که بیشتر کارخانههای نساجی در شهرستانها مستقر هستند.
یک مهندس نساجی میتواند در کارخانجات نساجی به عنوان مدیرعامل، رئیس کارخانه، مدیرتولید (مسؤول سالنهای مختلف ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل زیر نظر این مدیر کار میکنند)، مدیر بازرگانی (مسؤول بازاریابی، مسؤول فروش و مسؤول تدارکات در این بخش فعالیت دارند)، مدیر مهندسی صنعتی (مسؤولان آزمایشگاههای مختلف و کارشناسان کنترل کیفیت بخشهای مختلف در این حیطه کاری فعالیت میکنند) و مشاور کارخانه (مشاور در امور مختلف مانند خرید خط تولید، طراحی خط تولید، تولید جنس جدید، رفع اشکالات پیشآمده در خط تولید، خرید ماشینآلات و بررسی افزایش انعطافپذیری آنها) فعالیت بکند و یا با بخش نساجی موسسه استاندارد، اداره نساجی و پوشاک وزارت صنایع ، بخش نساجی وزارت کار (برای بررسی مسائل کارگری، کمکردن ضایعات و افزایش تولید و بهرهوری)، بخش نساجی وزارت دادگستری (برای تعیین قیمت کارخانجات ورشکسته و برآورد کردن قیمت کالاهای نساجی)، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی و مراکز تحقیقاتی مانند مرکز تحقیقات جهاد سازندگی همکاری بکند.