مهندســی کشـاورزی
هدف و ماهیت:
با توجه به اهمیت و گستره این صنعت، امروزه نمیتوان تمام موارد و مطالب پیرامون صنعت کشاورزی را در یک رشته یا گرایش خلاصه کرد لذا با ایجاد گرایش های مختلف، هر قیمت از این صنعت بطور خاص مورد توجه قرار میگیرد.
مهندس خلیلی درباره رشته کشاورزی خاطر نشان کرد:”رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی نیز مثل دو رشته مهندسی کشاورزی آبیاری و مهندسی ماشینهای کشاورزی تنها از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی دانشجو می‌پذیرد چرا که دانشجوی این رشته باید بتواند به خوبی محاسبه کرده و اطلاعات به دست آمده را تجزیه و تحلیل کند. به تجربه ثابت شده است که داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فیزیک به دلیل اینکه پایه ریاضی آنها قوی است . در این رشته موفق‌تر هستند.در ضمن دانشجویی که به کشاورزی علاقه دارد و از کار و فعالیت در مزارع و دامداری‌ها لذت می‌برد، می‌تواند در این رشته پیشرفت کند چون یک فارغ‌التحصیل مهندسی اقتصاد کشاورزی نمی‌تواند از محیط های روستایی و قطبهای تولید کشاورزی فاصله بگیرد و در پشت میز محاسبات اقتصادی خود را انجام دهد.
آبیاری:
مهندسی کشاورزی دارای ۱۰ رشته است که در این میان سه رشته مهندسی آبیاری، مهندسی اقتصاد کشاورزی و مهندسی ماشینهای کشاورزی از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی دانشجو می‌پذیرند به عبارت دیگر در این سه رشته دانشجویان باید بر دروس ریاضی و فیزیک مسلط بوده و بتوانند بخوبی تجزیه و تحلیل کرده و محاسبه کنند و از عهده دروس مهم این رشته از قبیل نقشه‌برداری یا استاتیک برآیند.
ماشین های کشاورزی:
بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری تصور می‌کنند که مهندسی ماشینهای کشاورزی همان مهندسی مکانیک است در حالی که این رشته در مقطع کارشناسی حدفاصل مهندسی کشاورزی و مهندسی مکانیک می‌باشد و دانشجویان این رشته باید از هر دو علم اطلاعات کافی داشته باشند.
یک مهندس ماشینهای کشاورزی علاوه بر طراحی ماشین باید کاربرد ماشین را نیز بیاموزد. به همین دلیل دانشجویان در مقطع کارشنای بیشتر با کاربرد ماشینهای کشاورزی آشنا می‌شوند و در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا به طراحی ماشینهای کشاورزی می‌پردازند. همچنین دانشجوی این رشته باید در دو درس ریاضی و فیزیک قوی و توانمند باشد چون دروس این رشته ارتباط زیادی با این دو درس دارد.
معرفی گرایشهای مقطع کارشناسی:
مهندسی کشاورزی در مقطع لیسانس دارای سه گرایش اقتصاد کشاورزی ، آبیاری ، ماشینهای کشاورزی در گروه علوم ریاضی می‌باشد که در زیر به معرفی آنها می پردازیم:
اقتصاد کشاورزی
بازار محصولات کشاورزی به دلیل این که در بسیاری از موارد پیوستگی تولید را ندارد و متغیرهایی مثل آب و هوا و خاک بر آن اثر می‌گذارد، به مطالعه تخصصی ویژه‌ای نیازمند است یعنی کارشناس و متخصص این بخش علاوه بر آشنایی با مسائل کشاورزی از قبیل اصول زراعت و بازارهای محصولات کشاورزی باید با اصول و مبانی علم اقتصاد مثل اقتصاد خرد و کلان نیز آشنا باشد.
به عبارت دیگر هدف تربیت کارشناسی است که با تکیه بر معلومات و تجاربی که می‌اندوزند بتوانند سمتهایی چون مجری، برنامه‌ریز، تحلیل‌گر برنامه‌های کشاورزی و اقتصاد کشاورزی را عهده‌دار شوند. داوطلب باید از روحیه کارکردن در محیط‌های روستایی و قطبهای تولید کشاورزی و دانش قوی ریاضی دبیرستان برخوردار و به فعالیتهای پژوهشی ، ارشادی و مشورتی در زمینه‌های علوم اقتصادی و اجتماعی روستایی و کشاورزی است علاقمند باشد. طول دوره ۴ سال است و دورس شامل ۲۰ واحد دروس عمومی، ۲۳ واحد دروس علوم پایه، ۴۹ واحد دروس اصلی کشاورزی است که پس از آنها واحدهای اختصاصی اصول مربوط به اقتصاد خرد و کلان دانشجویان، نظامها و اندیشه‌های اقتصادی اسلامی، اصول اقتصادی و کاربرد آن در کشاورزی و منابع طبیعی ریاضیات و آمار کاربردی در اقتصاد، مدیریت ، بازاریابی ،حسابداری و تعاون ، مبانی علوم اجتماعی و تحلیل سیستمها در ۴۳ واحد تعلیم داده می‌شود. فارغ‌التحصیلان عنوان مهندس کشاورزی در رشته اقتصاد را دارا می‌شوند. بعضی مراکز جذب فارغ‌التحصیلان عبارت است از : واحدهای اجرایی ، تحقیقاتی ، آموزشی و خدماتی کشاورزی در بخشهای دولتی تعاونی و خصوصی . امکان ادامه تحصیل تا سطح کارشناسی ارشد و دکتری در داخل کشور و تا سطوح بالاتر در خارج از کشور وجود دارد.
آبیاری:
علم آبیاری ، علم آب و خاک است و دانشجویان این رشته درباره نحوه رساندن آب تا مزرعه توسط کانالها یا لوله‌های انتقال آب و شبکه‌های توزیع آب در زمین زراعی ، تامین نیاز محصولات زراعتی و باغی با روشهای مختلف آبیاری ، خارج ساختن آبهای اضافی از پیرامون ریشه به منظور تنفس ریشه گیاه توسط شبکه‌های زهکشی و احداث سدهای انحرافی و خاکی برای آبیاری کشاورزی آموزش می‌بینند.
ماشین های کشاورزی:
دانشجوی رشته ماشینهای کشاورزی در مقطع کارشناسی درباره کاربرد ماشینها در مزرعه و مدیریت و اجرای طرحهای مکانیزاسیون آموزش می‌بیند. که از جمله این ماشینها می‌توان به ماشینهای تسطیح اراضی ، ماشینهای خاک‌ورزی، ماشینهای کاشت، ماشینهای داشت، ماشینهای برداشت و ماشینهای پس برداشت اشاره کرد .
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:
فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی مهندسی اقتصاد کشاورزی می‌توانند در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ادامه تحصیل دهند. گرایشهای دوره کارشناسی ارشد در رشته آبیاری شامل : کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی و کارشناسی ارشد تاسیسات آبیاری است. گرایشهایی مانند هیدرولوژی و هیدرولیک نیز قبلا وجود داشته که فعلا در این دو رشته دانشجو پذیرفته نمی‌شود. گرایشهای دوره دکترای آبیاری نیز همان آبیاری زهکشی و تاسیسات آبیاری است.
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در موارد زیر نقش و توانایی خود را ایفاء نمایند.:
– به عنوان مدیر یا مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی کشاورزی
– به صورت کارشناس متخصص و برنامه ریز در زمینه های مختلف زراعت در واحدهای اجرائی نظیر وزارت کشاورزی و غیره.
– به عنوان مربی در دبیرستانهای کشاورزی و مجری امور تحقیقات در واحدهای تحقیقات کشاورزی.
– مراکز عمده جذب فارغ التحصیلان این رشته موسسات تحقیقاتی از قبیل موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، موسسه خاک شناسی و مراکز آموزشی کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی، موسسات اجرایی مانند سازمان ترویج، شرکتهای تعاونی روستایی، شرکتهای کشت و صنعت، مرکز خدمات کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، بنیاد جانبازان و بخش خصوصی است.